Jak Szwajcaria zmienia wiat

“Ancien Régime“ - (po francusku “stary reżim“) to określenie systemu politycznego, społecznego i gospodarczego, który istniał we Francji przed rewolucją francuską w 1789 roku. Terminem tym opisuje się monarchię absolutną, w której władzę sprawował król, a społeczeństwo było podzielone na trzy stany: - Pierwszy stan – duchowieństwo, - Drugi stan – szlachta, - Trzeci stan – reszta społeczeństwa, czyli głównie chłopi i mieszczaństwo. Ancien Régime charakteryzował się dużą nierównością społeczną i ekonomiczną. Pierwszy i drugi stan mieli przywileje, płacili niewiele lub nie płacili żadnych podatków, podczas gdy trzeci stan był obciążony ciężkimi daninami. Ancien Régime zakończył się wraz z wybuchem rewolucji francuskiej, która przyniosła zmiany społeczne, zniesienie przywilejów stanowych i powstanie nowego porządku politycznego. “Burżuazja“ - W XVIII wieku burżuazja odnosiła się do klasy społecznej, która wyłoniła się głównie w miastach i skupiała osoby zajmujące się handlem, rzemiosłem, finansami, a także wolnymi zawodami, jak lekarze, prawnicy czy nauczyciele. Była to grupa ludzi, która nie należała ani do arystokracji, ani do chłopstwa, lecz do trzeciego stanu – grupy bez przywilejów feudalnych, ale z coraz większym majątkiem i wpływem. Burżuazja różniła się od arystokracji tym, że jej pozycja społeczna nie opierała się na urodzeniu ani na ziemi, lecz na majątku, wykształceniu i umiejętnościach handlowych. Choć formalnie należeli do trzeciego stanu, przedstawiciele burżuazji stopniowo zyskiwali coraz większy wpływ gospodarczy, polityczny i kulturalny, co ostatecznie przyczyniło się do ich kluczowej roli w rewolucji francuskiej i przemianach, które z niej wyniknęły. “Rząd patrycjuszowski“ - to forma rządów, w której władza jest sprawowana przez grupę zamożnych i wpływowych obywateli, zwanych patrycjuszami. Patrycjusze wywodzili się zwykle z najstarszych, najbardziej szanowanych i najbogatszych rodzin w mieście lub regionie. Rządy te były typowe dla miast-republik w średniowieczu i okresie renesansu, zwłaszcza w północnych Włoszech (jak Wenecja, Genua) i niektórych miastach Rzeszy Niemieckiej. Rząd patrycjuszowski opierał się na elitarnej grupie, która decydowała o sprawach miasta lub państwa, kontrolując instytucje polityczne i urzędy. Obywatele spoza tej elity – zwykle drobni rzemieślnicy, kupcy i chłopi – mieli ograniczony lub żaden wpływ na politykę. Tego rodzaju rządy były charakterystyczne dla miast handlowych i republik kupieckich, gdzie bogactwo i wpływy patrycjuszy dawały im przewagę nad resztą społeczeństwa. Z czasem, ograniczony dostęp do władzy i przywileje patrycjuszy zaczęły prowadzić do napięć społecznych i reform, a w niektórych przypadkach przyczyniły się do wybuchu rewolucji lub przejęcia władzy przez bardziej demokratyczne lub autorytarne systemy.