Guest
Armenian folk dance melody from Mousa ler. Performs “Karin“ folk ensemble. Art director Gaguik Ginosian. This is a wedding-military dance: It may seem odd at first, how marriage and military dance are related. In the 14th century the Kingdom of Cilician Armenia fell under the Turkish rule. There began a harsh time for Armenians and Christians in general. Muslim Turks and Kurds had a villain habit of kidnapping the bride, when she was taken out from her father’s house to be taken to church. In the Ottoman Empire Christians were not allowed to have weapons. And Armenians, when the bride was taken out, as a ritual dance, danced with knives in this melody on the roofs of nearby houses to frighten the Muslims and keep them away from the bride so that there would be no desecration in the newly formed Armenian family. There was no more fear because there were a lot of armed men among wedding guests. Հայ ժողովրդական «Չալմը դանգը» պարեղանակն է՝ ավանդված Մուսա լեռան հայերից: Կատարում է «Կարին» անսամբլը: Գեղարվեստական ղեկավար՝ Գագիկ Գինոսյան: Հարսանեկան ռազմապար է: Իսկ ի՞նչ կապ ունեն հարսանիքն ու մարտը. ուրեմն այն շրջանում, երբ Կիլիկյան Հայաստանի անկումից հետո տարածքը ենթարկվում է թուրքական տիրապետությանը, թուրքերի ու քրդերի մեջ ստոր սովորություն է եղել հայկական (կամ՝ առհասարակ քրիստոնեական) հարսանիքների ժամանակ զինված հարձակմամբ նորահարսին առևանգելու: Այս կերպ միշտ փորձել են ստորացնել, նսեմացնել քրիստոնյաներին: Եւ հայերը, հարսին տնից դուրս բերելու պահին, սկսել են մերձակա բոլոր տների տանիքներին դանակներով պարել այս մեղեդու տակ՝ ցուցադրելով տարբեր հնարանքներ ու իրենց՝ զենքը գործածելու հմտությունները՝ վախեցնելու և նորահարսից հեռու պահելու համար մահմեդականներին: «Դանգը» հենց նշանակում է «դանակ»: Այդպես են ասում նաև Գյումրիում՝ «Հացը դանգով կըտրե» կամ «Դանգըները տարավ սըրելու»: Իսկ «Չալմը» բառը հավանաբար օտարամուտ բառ է և նշանակում է ցուցադրել: Գուցե առնչություն ունի «չալել» բառի հետ, որ նանակում է «խաղալ», «խաղացնել» կամ «նվագել»: «Հաճախ եղել են դեպքեր, երբ հարսին հանել են տնից, թուրքերը, քրդերը փախցրել են: Քանի որ հայերը շատ դեպքերում իրավունք չունեին զենք կրելու, այս եղանակով ցույց էին տալիս, թե ինչպես են &
