Guest
Türk Kadınının Ateşle İmtihanı: Kara Fatma / Yönetmen: Devrim AKTÜRK BU BELGESEL, 4 YIL BOYUNCA EĞİTİM - ÖĞRENİM HAYATINI ERZURUM ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ’NDE GEÇİRMİŞ BİR DİYARBAKIRLI TARİHSEVERİN DÜŞÜNCESİYLE VUKU BULMUŞTUR. NİTEKİM DEVRİM AKTÜRK, ŞEHRİN İNSANINA VEFA BORCUNU BİR NEBZE DE OLSA, NENE HATUN BELGESELİ İLE ÖDEMEK İSTEMİŞ VE BU ÇALIŞMAYI HAYATA GEÇİRMİŞTİR... TEŞEKKÜRLER... Milli Mücadele döneminin gözü kara kadını olan Erzurumlu Fatma Seher Erden, bilinen ismiyle Kara Fatma, 1888 yılında Erzurum'un Aşkale ilçesinin Ergemansur köyünde doğdu. Fatma Seher Hanım'ın eşi Derviş Bey ise bir askerdir. Keza Fatma Seher, Balkan harbinin dehşetini yaşamış kocası Derviş Bey'i, evlatlarını, akrabalarını şehit vermiştir. Bu sebeple de kurtuluşun milli mücadeleye destek vermekten geçtiğini anlayan Fatma Seher, çok büyük bir tehlikeyi göze alarak denizyolu vasıtasıyla İstanbul'dan Anadolu'ya, Sivas Kongresi'ne geçmiş ve Mustafa Kemal Paşa ile görüşmüştür. Nitekim Mustafa Kemal Paşa, Fatma Seher'deki cengaverliği görmüş ve ona “Kara Fatma“ lakabını takmıştır. Bu lakap, Fatma Seher'in gözü kara olmasından ötürü Mustafa Kemal Paşa tarafından verilmiştir. Beraberinde Paşa, Kara Fatma'nın alnından öpmüştür. Atatürk ile görüşen Fatma Seher Hanım, Mustafa Kemal Paşa'dan aldığı el yazılı vesika kağıdı ile esas mücadelesine başlamıştır. Savaş sırasında orduda çeşitli görevler alan Kara Fatma, İstiklal Harbi'nde 300 kişilik birliği komuta etti. Kara Fatma'nın Balkan Savaşı'yla başlayan milli mücadele hayatı, Birinci dünya savaşında Kafkas Cephesi, 1. Ve 2. İnönü Muharebeleri, Sakarya ve Dumlupınar Meydan savaşları ve büyük Taarruz'da da devam etti. Filhakika Kara Fatma'nın giyim tarzı da anlamsal olarak mühimdir. Keza kendisi siyah bir ceket giyinen, askeri faaliyetler esnasında bir pantolon veya normal zamanlarda etek giyinen bir kadındır. Başı, erkeklerin kullandığı püsküllü bir başörtüsüyle örtülüdür. Yine belinde bir kuşak, bu kuşağın içerisinde tüfek mermileri, kama ceketin üzerinde fişeklik, omzunda mavzer, elinde gümüş kaplı kırbaç, ayaklarında ise çizmeler vardır. Nitekim o, erkeklere karşı erkeklerin başında savaşan bir kadındı. Bu kadın ki yeri gelmiş düşmana esir düşmüş, zamanı gelmiş düşmanın tuzaklarını bertaraf etmiş, an olmuş düşman komutanlarına kafa tutmuş ve başarı elde ettiğinde Mustafa Kemal Paşa'nın daha çok takdirini kazanmıştı. Çünkü Kara Fatma, Büyük Taarruz’un ilk günlerinde General Trikupis’in birliğine esir düştüyse de, kaçarak yeniden müfrezesinin başına geçmiştir. Mamafih bu mücahit kadın, bir Erzurum kadınıdır. Bir dadaş ruhuyla beslenen Erzurum'un öp öz evladıdır. Aynı zamanda kendisi üsteğmenlik rütbesiyle yer yer önemli mücadeleler elde etmiştir. Çünkü kendisi yüzlerce erkeğe komutanlık etmiştir. Bunların yanı sıra kocaları Ermeniler tarafınca şehit edilen kadınları da ordusuna almıştır. Bu kadınlardan bazıları şehit olmuş, bazıları ise Gazi olmuştur. Kara Fatma'nın gözü lakabı gibi karaydı. Mustafa Kemal Paşa'nın iyice takdirini kazanmış, İzmit, İznik, Bursa, Alaşehir, Sivrihisar'da düşmanla göğüs göğüse mücadele etmiştir. Bu mücadeleleri kendisine İmtiyaz Madalyası, Liyakat Madalyası ve Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası'nın verilmesini sağlamıştır. Nitekim Kurtuluş Savaşı'nın o zorlu ve çetin koşulları aşılmış, vatan aşkıyla yoğrulan millet devletine kavuşmuş, Kara Fatma da üsteğmenlik rütbesi münasebetiyle kendisine bağlanan emeklilik maaşını, yaşadığı geçim sıkıntısına rağmen Kızılay'a bağışlamıştır. Ancak yaşanan ekonomik sorunlar Kara Fatma'yı da vurmuş ve ne acıklıdır ki geçim sıkıntısı dolayısıyla Galata'daki bir Rus manastırına sığınmıştır. İlerleyen zamanlarda ise bu mücahide kadına 1946 tarihinde yardım edilmiştir. 1954 yılı başlarında ise yaşı ilerlediği için çalışamayan ve bakacak kimsesi bulunmayan Kara Fatma, zor durumda kaldı. Kendisi ile karşılaştığında fakirlik ve çaresizliğini gören Kars mebusu Tezer Taşkıran ve Rize mebusu Yusuf İzzet Akçal’ın 1954 yılında verdikleri önerge ile TBMM, Kara Fatma için 170 lira aylık tahsis etti. Geçirdiği hastalık üzerine 21 Haziran 1955'te Darülaceze’nin hastane bölümüne yatırılan Fatma Seher Hanım, 11 gün sonra kalp yetmezliği nedeniyle 2 Temmuz 1955’te vefat etmiştir. Yönetmen: Devrim AKTÜRK Konuklar: Zekiye ÇOMAKLI, Ayşe Neslihan HATUNOĞLU, Mehmet DAĞISTANLI, Ömer Yaşar ÖZGÖDEK Seslendirme: Mustafa ÖZDEMİR Kurgu & Montaj: Devrim AKTÜRK Teşekkürler: İnşirah Sahaf ve Kitapevi, Erzurum Sevdası Dergisi, Erzurum Evleri, Ömer Faruk KIZILKAYA, Perviz AHMEDOV, Zehra KARABULUT, Davut TANAS... . . . #Kara Fatma #dadaşlar #dadaş #dadaşlardiyarı #kurtuluşsavaşı #atatürk #mustafakemal #mustafakemalatatürk #gazi #şehit #millimücadele #sakarya #mudanya #sakaryameydanmuharebesi #inönü #ismetinönü #karafatma #erzurum #erzurumlu #bayrak #vatan #millet #Türk #Kürt #Arap #Ermeni #Rum
